Παρόλη την πρωτοφανή καθίζηση της οικοδομικής δραστηριότητας, που ξεπερνάει το 90%, αλλά και την ακολουθούμενη έως τώρα καταστροφική πολιτική στο ακίνητο, τα τελευταία χρόνια έχουμε βιώσει μία βροχή νομοσχεδίων και τροπολογιών, με απώτερο σκοπό την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, την μείωση της γραφειοκρατίας και το άνοιγμα του ''κλειστού'' επαγγέλματος του Μηχανικού.
Μερικά δείγματα ''βελτίωσης'' της ανταγωνιστικότητας, έχουν ήδη γίνει αντιληπτά στο χρονικό διάστημα των τελευταίων τεσσάρων ετών. Αφορούν π.χ. εργασίες ή προσπάθεια απόκτησης έγκρισης : α) για επισκευή οικίας, ακόμα και στην πατρογονική, που βρίσκεται σε παραδοσιακό οικισμό, β) για τοποθέτηση γυψοσανίδας ή καθαίρεση τοίχου σε διαμέρισμα πολυκατοικίας (προσοχή, όχι μόνο διατηρητέου κτιρίου αλλά και σε κτίρια πολυκατοικιών!), γ) για Περίφραξη οικοπέδου, δ) με σύνταξη τεχνικής περιγραφής , επειδή είναι μέρος της αρχιτεκτονικής μελέτης (!), ε) ύστερα από πέντε (!!!) αρχιτεκτονικούς ελέγχους. Τα ανωτέρω είναι ενδεικτικά (για όποιον θελήσει υπάρχουν τα στοιχεία) για το πως φτάσαμε στην αντισυνταγματική αφαίρεση, αμφισβήτηση αλλά και διαπόμπευση του επαγγέλματος του Πολιτικού Μηχανικού, υπό συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού όπως έχουν πλέον διαμορφωθεί. Φανταστείτε να είχε ψηφισθεί και η τροπολογία για τα ειδικά κτίρια.
Ας δούμε όμως, μήπως τελικά υπάρχουν τομείς στους οποίους έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες, σε αντίθεση με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το επάγγελμα του Π.Μ.
Ας δούμε όμως, μήπως τελικά υπάρχουν τομείς στους οποίους έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες, σε αντίθεση με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το επάγγελμα του Π.Μ.
Με τον ν.4030/2011 δίδεται η υπόσχεση από τον τότε Υπουργό Ν. Σηφουνάκη, εκτός του ότι θα γίνεται το εξαρτημένο τοπογραφικό με το κινητό τηλέφωνο (!), ότι θα αποκτάς άδεια δόμησης μέσα σε πέντε ημέρες. Έτσι τώρα δεν κατατίθενται τα έγγραφα ή οι μελέτες, πρώτα στην Υπηρεσία Δόμησης, ώστε να υπάρχει ένας αριθμός πρωτοκόλλου και να ''τρέχει'' υπηρεσιακά, αλλά ζητείται πρώτα η συγκέντρωση όλων των εγκρίσεων (π.χ. : Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, Υπηρεσία Πολιτισμού Νεωτέρων Μνημείων , Αρχαιολογία, ΕΟΤ, Δασαρχείο κλπ) οι οποίες απαιτούνται ξεχωριστά, και μετά να υποβληθούν. Το ότι κάνεις έως και χρόνια για να μαζέψεις τις υπόλοιπες εγκρίσεις αυτό δεν τους ενδιάφερε να διορθωθεί αλλά και ούτε έχει. Ακόμα χειρότερα, με τις απανωτές αλλαγές της νομοθεσίας, ενώ έχουν συγκεντρωθεί όλες οι εγκρίσεις, στο τέλος υπάρχει και η πιθανότητα η μελέτη, να είναι άκυρη διότι έχουν αλλάξει οι όροι δόμησης ή οι πλάγιες αποστάσεις κλπ. Η κάθε έγκριση απαιτεί χρονικά από μερικούς μήνες, έως και τρία (!) χρόνια (Δασαρχείο).
Υπό αυτές τις συνθήκες και το νομοθετικό πλαίσιο, ελπίζουμε να γίνουν επενδύσεις που τόσο χρειάζεται η χώρα μας; Είναι δυνατόν να μην υπάρχει ούτε το χρονικό πλαίσιο, αλλά ούτε και η απαραίτητη εγγύηση για το πότε θα τελειώσει ακόμα και η πιο απλή αδειοδότηση;
Κωδικοποίηση και απλοποίηση της νομοθεσίας, ιδιοκτησιακό καθεστώς και κτηματολόγιο, χρήσης γης και σχεδιασμός σύμφωνα με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της κάθε περιοχής, σύνδεση των Πανεπιστημίων με την παραγωγή, ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα και εγκαταστάσεων μεταποίησης, ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, είναι μερικοί μόνο τομείς που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί όλο το ανθρώπινο δυναμικό του Τεχνικού κόσμου και να συμβάλει με προτάσεις ανάπτυξης στην Π α ρ α γ ω γ ι κ ή Α ν α σ υ γ κ ρ ό τ η σ η του τόπου μας.
Αντί αυτού, βιώνουμε μία μίζερη κατάσταση, με αμέτρητα νομοσχέδια κατά παραγγελία, αλληλοσυγκρουόμενα, χωρίς να υπάρχει συζήτηση με φορείς ανάπτυξης και χωρίς να μπορούν να αφομοιωθούν ούτε και από τους πλέον έμπειρους, απαξιώνοντας τόσο τον ιδιωτικό όσο και τον Δημόσιο τομέα, δημιουργώντας ένα αντιπαραγωγικό περιβάλλον.
Το πολυνομοσχέδιο (ν.4254/2014) των 108 σελίδων, αφιερώνει μιάμιση σελίδα για τα επαγγελματικά δικαιώματα του Αρχιτέκτονα, Τοπογράφου και Πολιτικού Μηχανικού. Με εισήγηση κάποιας επιτροπής, λαμβάνοντας υπόψη το υπάρχων νομοθετικό πλαίσιο όπως έχει διαμορφωθεί (βλέπε συνημμένο Ιστορικό Νόμων), κατόπιν ορίζεται μέσω έκδοσης Προεδρικών Διαταγμάτων από τον αρμόδιο Υπουργό το οριστικό πλαίσιο των επαγγελματικών δικαιωμάτων.
Πρόσφατα, το ΤΕΕ με την απόφαση της Δ.Ε. του της 10.3.2015 σχετικά με την Παιδεία και το Επάγγελμα του Μηχανικού, αποφάσισε μεταξύ άλλων, να κοινοποιήσει την Γ202/Σ25/2014 απόφαση της Δ.Ε. του, προς την Επιτροπή για τον καθορισμό ρυθμίσεων του επαγγέλματος του Πολιτικού Μηχανικού, Αρχιτέκτονα και Τοπογράφου, ζητώντας την αναστολή της λειτουργίας της.
Η εξέλιξη αυτή, έρχεται να επιβεβαιώσει με τον ποιό ξεκάθαρο πλέον τρόπο, αυτό που ο ΣΠΜΕ και τα περιφερειακά του τμήματα έχουν περί πολλού προσπαθήσει να αναδείξουν.
Ότι δηλαδή η όποια προσπάθεια «ρύθμισης» των επαγγελματικών δικαιωμάτων των μηχανικών μέσα από τον Ν.4254/2014 έχει προ πολλού μετατραπεί σε μία προσπάθεια κάποιων που με καθαρά συντεχνιακή νοοτροπία, προσπαθούν να καρπωθούν την αποκλειστικότητα επαγγελματικών δικαιωμάτων, τα οποία ανέκαθεν, από συστάσεων των σχολών μας, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της δουλειάς μας, του αντικειμένου που σπουδάσαμε, του επαγγέλματος που ασκούμε και στο οποίο επενδύουμε καθημερινά ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μας..
Τονίζουμε για μία ακόμη φορά, το αδόκιμο της προσπάθειας «ρύθμισης» των επαγγελματικών δικαιωμάτων των μηχανικών εν μέσω της καταιγίδας που πλήττει τον κατασκευαστικό τομέα τα τελευταία χρόνια, ο οποίος διανύει την χειρότερη κρίση στην μεταπολεμική ιστορία της χώρας.
Αναρωτιέται κανείς, τι εξυπηρετεί όλη αυτή η προσπάθεια, η οποία μοιράζοντας αποκλειστικότητα δικαιωμάτων, μειώνει τον ανταγωνισμό αποσπώντας ολόκληρα κομμάτια του αντικειμένου της εργασίας μας, χαρίζοντας τα σε πολύ μικρότερες ομάδες μηχανικών. Σε μια εποχή που η συντριπτική πλειοψηφία των οικοδομικών αδειών αφορά επισκευές, νομιμοποιήσεις, αλλαγές χρήσεων, άδειες στις οποίες το 80% ή και περισσότερο της αμοιβής είναι αυτή της Αρχιτεκτονικής μελέτης, ποιους εξυπηρετεί, αυτό να εκχωρηθεί στο 15% των μηχανικών;
Σε μια εποχή μάλιστα όπου όλο και περισσότεροι συνάδελφοι αναγκάζονται να εργαστούν σε χώρες του εξωτερικού, τι νόημα έχει να περιορίσουμε τα επαγγελματικά μας δικαιώματα; Θέλουμε να εξαναγκάσουμε ηθελημένα σε φυγή από την Ελλάδα όλο και περισσότερους συναδέλφους;
Η σκληρή καθημερινότητα της εξάσκησης του επαγγέλματος μας στην επαρχία διαφεύγει, για μία ακόμη φορά, από του νομοθέτες και τους εμπλεκόμενους του «κέντρου». Ελλάδα φαίνεται να είναι για κάποιους μόνο η Αθήνα. Στην μικρή (ή μεσαία αν το θέλετε) κοινωνία, κανένα τεχνικό γραφείο δεν θα μπορεί να σταθεί με τις ρυθμίσεις αυτές. Είναι κοινός τόπος ότι απλώς για να επιβιώσει ένα τεχνικό γραφείο σήμερα, αναγκαζόμαστε να εκμεταλλευτούμε όλο το φάσμα του γνωστικού αντικειμένου του επαγγέλματος μας, συντάσσοντας τοπογραφικά, αρχιτεκτονικές μελέτες, υδραυλικά, πυρασφάλεια κ.λ.π. Η ιδιαιτερότητα της νησιωτικότητας φαίνεται να απασχολεί μόνο αυτούς που θέλουν να εκχωρήσουν τον έλεγχο στα τοπικά Σ.Α.
Δεν θα σταθούμε καθόλου στο απαράδεκτο από κάθε άποψη σχέδιο Π.Δ. Οι προβλέψεις του το μόνο που καταδεικνύουν είναι ότι αυτοί που το συνέταξαν δεν φαίνεται να έχουν επαφή με την πραγματικότητα του επαγγέλματος του μηχανικού στην Ελλάδα σήμερα, αλλά ούτε και του γνωστικού αντικειμένου που διδασκόμαστε. (όχι αρχιτεκτονικά; όχι τοπογραφικά; όχι μελέτη αγωγών υπό πίεση; ποια άλλη ειδικότητα διδάσκεται το αντικείμενο σε τέτοιο βάθος;)
Ζητάμε λοιπόν άμεσα, την κατάργηση του ν.4254/2014 και της επιτροπής που προβλέπει.
Αν και όποτε κριθεί απαραίτητο να ξεκινήσει οποιαδήποτε συζήτηση για την ρύθμιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των μηχανικών, πέραν της κατάλληλης χρονικής και οικονομικής συγκυρίας που δεν φαίνεται να είναι κοντά για τον κλάδο μας, πρέπει να γίνει με τρόπο διάφανο, κάτω από πλήρη διαύγεια, στα πλαίσια ενός ευρύτερου διαλόγου όπου ουσιαστικό, θεσμοθετημένο ρόλο θα παίξουν οι πολυτεχνικές σχολές, το ΤΕΕ, οι κεντρικοί και τοπικοί σύλλογοι μηχανικών, και γενικότερα το σύνολο του τεχνικού κόσμου της χώρας.
· Τονίζουμε ότι, υπό την προϋπόθεση ότι μια τέτοια συζήτηση κριθεί στο μέλλον αναγκαία, στην έννοια της χρηστής διοίκησης του κράτους, χωρούν μόνο ρυθμίσεις για τους μελλοντικούς εισακτέους στις πολυτεχνικές σχολές.
Η συζήτηση τροποποίησης επαγγελματικών δικαιωμάτων ανθρώπων που ονειρεύτηκαν και προγραμμάτισαν την ζωή τους, κάνοντας τις επιλογές τους με όσα γνωρίζουν ότι ισχύουν για τα επαγγελματικά τους δικαιώματα, είτε αυτό αφορά συναδέλφους με πολλά χρόνια στο επάγγελμα, είτε παιδιά που μπήκαν τώρα στις πολυτεχνικές σχολές, αποτελεί τραγέλαφο, χαρακτηριστικό παράδειγμα ά-χρηστης διοίκησης, από την πλευρά της χειρότερης, σκοτεινής, συντεχνιακής όψης του κράτους που όλοι μας θέλουμε κάποτε να εκλείψει, παράδειγμα προς αποφυγήν για κάθε μελλοντική τέτοια προσπάθεια.
· Στα πλαίσια δε των ανωτέρω, επιφυλασσόμεθα να ασκήσουμε κάθε νόμιμο δικαίωμα μας να διεκδικήσουμε την κατάργηση διατάξεων, προδήλως καταχρηστικών, ατεκμηρίωτων τεχνικά και επιστημονικά και φανερά συντεχνιακών.
Το επάγγελμα μας, ήταν και θα παραμείνει η επιστημονική γέφυρα με τα επαγγέλματα της μαστοριάς που κάποιοι θέλουν να εκλείψουν, ο συνδετικός κρίκος του ανθρώπινου δυναμικού με την πραγματική ανάπτυξη του τόπου μας τόσο σε έργα υποδομής όσο και σε ασφαλείς, ποιοτικές κατασκευές για κάθε συμπατριώτη μας, έχει συμβάλει στην διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, της λαϊκής αρχιτεκτονικής αλλά και στην προστασία του Δημόσιου συμφέροντος. Δεν υπάρχει προοπτική ανάπτυξης χωρίς την συμβολή μας, δεσμευόμαστε να προασπίσουμε με τις ενέργειες μας το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.
